In de vieringen van de kerk, die in de kerk liturgie of bediening van sacramenten worden genoemd, klopt het hart van de kerk. Daar is de Heer in ons midden aanwezig en helpt hij ons de negatieve krachten te overwinnen. Er zijn zeven belangrijke soorten liturgische vieringen of sacramenten in de Oud-Katholieke kerk: De eucharistie (de mis of avondmaal), doop, vormsel, boete, huwelijk, priesterwijding en ziekenzalving. Al het goede dat Jezus Christus in zijn leven op aarde heeft gedaan is overgegaan in deze sacramenten. Jezus is God-met-ons. Ook nu is een sacrament teken van die verbondenheid tussen God en de mensen. Daarom heeft de Oud-Katholieke kerk de liturgische vieringen van de sacramenten, de erediensten, altijd erg belangrijk gevonden en daar veel aandacht aan besteed.
In de liturgische vieringen wordt het koninkrijk van God aangekondigd als het doel van ons leven. In dit rijk van God gaat het om de bevrijding of verlossing van de individuele mens zowel als van de hele schepping. Het koninkrijk van God begint dus al waar christenen samen hun verbondenheid in Christus vieren. En het wordt met name zichtbaar daar waar mensen elkaar goed doen in Christus’ naam. Daar waar mensen bewust en met respect omgaan met Zijn schepping
In de viering van de eucharistie en de bediening van de sacramenten zijn eeuwenoude teksten en rituelen te herkennen. Het gaat er om wát er gebeurt. De liefde van God voor mensen wordt door woorden en gebaren zichtbaar gemaakt en kan zo worden ervaren. Rituelen worden niet gebruikt omdat dit nu eenmaal zo hoort. Ze hebben een belangrijke betekenis en maken Gods handelen kenbaar.
De Oud-Katholieke kerk kent verschillende kerkdiensten en veel liturgische gebruiken. Daar zijn liturgische voorwerpen, kerkgewaden en kerkmuziek voor nodig. Door al die gebruiken en gebaren is een kerkdienst niet voor iedereen eenvoudig te volgen.
Een bezoeker kan verbaasd voor allerlei vragen komen te staan. Het is waar: het kost inspanning om dit kleurrijke liturgische leven te leren verstaan en er betekenis aan te geven.
Het zoeken naar antwoorden en zich stilaan thuis voelen in de fascinerende wereld van de liturgie brengt wel iets nieuws: een diep geestelijk leven waar de liefde van God kan worden ervaren. Schoonheid en een rijke traditie helpen daarbij.
Eucharistie
Op de zondag komt de gemeente van gelovigen bijeen om het woord van de Heer te horen en de eucharistie, de maaltijd van brood en wijn, te vieren.
Zo wil de geloofsgemeenschap haar Heer, Jezus Christus, navolgen, die met zijn leerlingen het avondmaal hield vóór zijn lijden en dood. De Oud-Katholieke kerk belijdt dat Christus werkelijk tegenwoordig is in de tekenen van brood en wijn en in de gehele aanwezige gemeenschap. Daarom wordt de kerk ook wel het lichaam van Christus genoemd.
Doop
Door de doop worden mensen opgenomen in de gemeenschap van de kerk: het Volk van God. Daar horen ook de kinderen bij! Zij kunnen worden gedoopt door de belijdenis van hun ouders.
Als regel wordt iemand gedoopt in het midden van de gemeente en zijn de parochianen dus getuige. Oudere kinderen en volwassenen worden door de doopcatechese (geloofsonderricht) voorbereid.
Communie
Kinderen die zijn gedoopt kunnen later worden toegelaten tot de communie. Zij mogen dan met de andere gelovigen ter communie gaan en het lichaam en bloed van Christus ontvangen. Deze kinderen en mensen die willen toetreden krijgen geloofsonderricht. Eerste Communie doen wordt ook wel ‘aannemen’ genoemd.
Vormsel
Het sacrament van het vormsel is de voltooiing van de doop. Wie als kind is gedoopt of wie later is toegetre-den tot de Oud-Katholieke kerk hernieuwt nu zelf, door een eigen keuze, de doopbeloften die ouders ooit hebben afgelegd.
Mensen antwoorden bewust ‘ja’ op de vraag naar hun geloof in God. De bisschop legt vormelingen de handen op, bidt om Gods Geest en zalft hun voorhoofd met olie.
Zo worden mensen als kind van God toegerust met de heilige Geest en als ‘gevormde‘ christen de wereld ingezonden. Het vormsel wordt voorbereid door een aantal jaren catechese.
Huwelijk
Voor katholieke christenen is het huwelijk een door Christus ingesteld teken van Gods verbondenheid met de mensen. Daarom noemen wij het huwelijk ook een sacrament.
Dit sacrament wordt toegediend door de pastoor van de parochie. Aan de voltrekking van het huwelijk gaan voorbereidende gesprekken vooraf.
Vergeving
Door het uitspreken van een biecht ten overstaan van de priester herstelt de gelovige mens zijn relatie met God, met zijn medemens en met zichzelf.
In het sacrament van boete en vergeving komt de genade en de liefde van God tot de mens. Zo worden mensen weer ‘heel’ gemaakt en blijven met God en de gemeenschap van de kerk verbonden. U kunt altijd een afspraak maken om dit sacrament te ontvangen.
Vóór Kerstmis en vóór het paasfeest zijn er vieringen waarin gelovigen gezamenlijk hun schuld belijden, waarna de priester ieder de handen oplegt en om Gods helende kracht bidt. Deze dienst wordt een ‘algemene voorbereiding’ genoemd.
Ziekencommunie en -zalving
Wanneer iemand ziek is of aan huis gebonden, kan er met de pastoor een afspraak worden gemaakt om de heilige communie te brengen.
Het sacrament van de ziekenzalving hoort tot de ‘Dienst der genezing’. Dit gebeurt door handoplegging en zalving met olie door de priester en het gelovige gebed van de gemeente. De Ziekenzalving gebeurt thuis of in het ziekenhuis, maar kan ook tijdens de kerkdienst worden toegediend.
Het sacrament van de Ziekenzalving is niet in de eerste plaats bedoeld voor mensen die gaan sterven, maar voor zieken (Jacobus 5:14).
Bij een ernstige of chronische ziekte of voor een beslissende operatie kunnen mensen dit sacrament ontvangen. Hier vinden mensen de gelovige zekerheid dat de Heer bij hun ziek zijn en lijden is betrokken. Een zieke die geen lichamelijke genezing ervaart, kan toch in zijn hele mens-zijn worden geheeld, opdat haar of zijn leven nieuwe glans en inhoud kan krijgen.
Uitvaart
Heel ons leven bewegen wij ons in Gods hand. God staat aan het begin en aan het einde van ons leven. Ook als wij afscheid nemen van een dierbaar mens betrekken wij God daarbij. Dit gebeurt in een eucharistieviering met aansluitend de begrafenis of crematie. De eucharistieviering kan worden vervangen door een gebedsdienst in de kerk of in het crematorium of in de aula op de begraafplaats. Vaak is er op de vooravond van de uitvaart een avondwake of bidstond in de kerk en kan medeleven worden getoond.
Iedereen die in gemeenschap met de Kerk is gestorven wordt in een uitvaartdienst bij de Heer aanbevolen. Veertig dagen na de sterfdag wordt er gedachtenis gehouden en nogmaals voor de overledene gebeden. Familie en vrienden kunnen de pastoor vragen ook later, in volgende jaren, om tijdens de eucharistieviering voor hun overledene(n) te bidden.
Andere liturgische vieringen
Er zijn nog veel andere gelegenheden, waarin wij het goede vieren dat God voor ons doet.
Als voorbereiding op de kerkelijke hoogfeesten worden op de voorafgaande zaterdagen in de namiddag of vooravond gebedsdiensten gehouden (ook wel vespers genoemd).
Iedere woensdagmorgen wordt met een klein aantal aanwezigen de eucharistie sober gevierd. Aansluitend is er gezamenlijk koffiedrinken.
Tijdens de bijzondere feestperioden van het jaar – ook wel liturgisch of het kerkelijk jaar genoemd – worden ook op andere weekdagen diensten gehouden. Bijvoorbeeld op de dagen voor het paasfeest en rond Kerstmis en de jaarwisseling.
Op een aantal zondagen in het kerkelijke jaar wordt de eucharistieviering meer afgestemd op kinderen en jongeren. Of er is kinderkerk parallel aan de eucharistieviering. De kinderen zijn gedurende een deel van de viering apart bezig om vorm te geven aan het thema van die zondag.
Huwelijksjubilea kunnen kerkelijk worden herdacht. In de dienst wordt een gebed van dankbaarheid opgenomen en eventueel speciale gebedsintenties van het bruidspaar. Ook ontvangt het paar een zegen.
De inzegening van een nieuwe woning, de dankzegging van ouders na de geboorte van een kindje, een persoonlijke voorbede tijdens een gemeenschapsviering, een handoplegging en overige zegeningen (bijvoorbeeld voor een pelgrimsreis) kunt u allemaal aanvragen en bespreken met de pastoor.